IP سرنام عبارت internet protocol است که خود بخشی از Transmission Control Protocol/Internet Protocol (TPC/IP) محسوب می‎شود که به طور خلاصه IP نام دارد. TCP/IP زبانی است که برای ارتباط برقرار کردن توسط بیشتر شبکه‎ها استفاده می‎شود.

وقتی موضوع بر سر کامپیوتر شما باشد، مجموعه‎ای از آدرس‌های ای‌پی وجود دارند که وظیفه برقراری ارتباط با دنیای خارج (اینترنت) را برعهده می‎گیرند. یکی از مهمترین آدرس‌های ای‌پی برای ارتباط با اینترنت ای‌پی روتر شما است. این آدرس ای‌پی معمولا توسط خدمات دهنده سرویس اینترنت (ISP) شما به روتر اختصاص داده می‎شود و روتر تمام ترافیک کامپیوتر شما را به سمت اینترنت از همین طریق اداره می‎کند.

کامپیوترهای متصل به شبکه‎های اینترنت چه به شکل وای‎فای یا اترنت، در خانه یا دفاتر کار، از آدرس‌های ای‌پی مخصوص به خود استفاده می‎کنند که معمولا توسط روتر به آنها اختصاص داده می‎شود. به این شکل تمام نودهای موجود در اینترنت (به تمام دستگاه‌ها و تجهیزات متصل به هم در یک شبکه node یا گره گفته می‎شود) نیز می‎توانند با یک دیگر ارتباط برقرار کنند. پروتکل استفاده شده توسط روتر برای اختصاص آدرس‌های ای‌پی Dynamic Host Control Protocol (DHCP) نام دارد.

آدرس‌های ای‌پی اختصاص یافته که شما دریافت می‎کنید به شکل داینامیک یا پویا هستند زیرا معمولا موقتی هستند و روتر معمولا بعد از درخواست مجدد یک نود برای دریافت یک آدرس ای‌پی یک آدرس متفاوت را برای آن در نظر می‎گیرد. اما شما می‎توانید تنظیمات روتر را به گونه‎ای تغییر دهید که به نودها آدرس ای‌پی استاتیک یا ایستا اختصاص داده شود تا هرگز تغییر نکنند. این موضوع در برخی شرایط ارتباط با شبکه به ویژه در زمان‎هایی که نیاز به پیدا کردن مداوم یک نود یکسان دارید اهمیت پیدا می‎کند.

آدرس‌های ای‌پی معمولا با یک فرمت یکسان از اعداد ۳۲ بیتی به شکل ۴ دسته عدد اعشاری که در محدوده ۰ تا ۲۵۵ قرار دارند و با نقطه از هم جدا می‎شوند ساخته می‎شوند. این نوع سیستم آدرس دهی ای‌پی نسخه ۴ یا IPv4 نام دارد. به این صورت شما از لحاظ نظری می‎توانید از ۰.۰.۰.۰ تا ۲۵۵.۲۵۵.۲۵۵.۲۵۵ آدرس داشته باشید. این به ۴ میلیارد آدرس محدود می‎شود که برای جهان امروز ما کافی نیست. به همین دلیل سیستم آدرس دهی IPv6 معرفی شد که ۱۲۸ بیتی بوده و به جای ۴ از ۱۶ دسته ارقام هگزاتت استفاده می‎کند که توسط آن می‎توان ۳۴۰,۲۸۲,۳۶۶,۹۲۰,۹۳۸,۴۶۳,۴۶۳,۳۷۴,۶۰۷,۴۳۱,۷۶۸,۲۱۱,۴۵۵ آدرس جدید ایجاد کرد. رقمی‎ که به این زودی تمام نمی‎شود.

اینها همگی اطلاعات مفیدی بود که با آن آشنا شدیم. اما چگونه می‎توانیم آدرس ای‌پی مربوط به خود را پیدا کنیم؟

شناسایی آدرس ای‌پی عمومی‎ / اینترنت

ممکن است زمانی پیش بیاید که شما نیاز داشته باشید آدرس ای‌پی روتر خود که از طرف خدمات دهنده اینترنت شما به آن اختصاص داده شده است را بدانید. این آدرس در موارد خاصی مثل تماس‎های VoIP یا نرم افزارهای دسترسی از راه دور کاربرد دارد.

علاوه بر آدرس شما اطلاعات زیاد دیگری از جمله نام خدمات دهنده اینترنت و موقعیت مکانی عمومی‎ خود (با نام GeoIP) را به دست خواهید آورد. این به دلیل آن است که خدمات دهنده اینترنت شما محدوده‎ای از آدرس‌های ای‌پی را برای استفاده در اختیار دارد که مختص خود این خدمات دهنده است و با آن شناسایی می‎شود.

ساده‎ترین راه برای‌پیدا کردن آدرس ای‌پی عمومی‎ شما تایپ عبارت what is my IP در گوگل است.

اما گوگل تنها آدرس ای‌پی را به شما نشان می‎دهد. چندین سایت مختلف وجود دارد که همین کار را انجام می‎دهد اما اطلاعات بیشتری را در اختیار شما می‎گذارد. این سایت‎ها به این دلیل آدرس شما را پیدا می‎کنند زیرا شما از سایت بازدید کرده‎اید، روتر شما برای بازدید یک درخواست ارسال می‎کند که حاوی آدرس ای‌پی آن است. سایت‎هایی مثل WhatIsMyIP.com, IPLocation و WhatIsMyIPAddress.com علاوه بر آدرس، نام خدمات دهنده اینترنت، شهر شما (اگر نمی‎دانید کجا هستید) و بعضی اوقات نقشه آن را نمایش می‎دهند. اما این اطلاعات GeoIP چندان هم دقیق نیست. عموما شما موقعیت مکانی تقریبی خود را به دست خواهید آورد (جایی که خدمات دهنده قرار دارد)، نه مکان دقیق کامپیوتر شما. به دست آوردن آدرس واقعی و دقیق یک آدرس ای‌پی عمومی‎ معمولا نیازمند کسب مجوز از خدمات دهنده اینترنت است.

پیدا کردن آدرس ای‌پی داخلی شما

هر دستگاهی که به شبکه داخلی شما (چه در خانه یا دفتر کار) متصل می‎شود یک آدرس ای‌پی مخصوص به خود دارد. فرقی نمی‎کند که از وای‎فای استفاده می‎کند یا اترنت. کامپیوتر، تلفن هوشمند، تلویزیون هوشمند، چاپگر شبکه شما یا هر دستگاه دیگری که به این شبکه متصل می‎شود همگی برای ارتباط با یک دیگر یا اتصال به اینترنت به آدرس ای‌پی نیاز دارند.

در عادی‎ترین شکل یک شبکه، روتر شما یک آدرس ای‌پی شبیه به ۱۹۲.۱۶۸.۰.۱ دارد که gateway نامیده می‎شود. معمولا وقتی به دنبال پیدا کردن آدرس ای‌پی سایر دستگاه‌ها هستید زیاد با آن برخورد می‎کنید. این به معنای آن است که روتر شما برای اختصاص دادن آدرس به دستگاه‌ها از DHCP استفاده می‎کند. در اینجا تنها دسته آخر اعداد تغییر می‎کند مثل ۱۹۲.۱۶۸.۰.۱۰۱ یا  ۱۹۲.۱۶۸.۰.۱۰۲ و غیره، و این بستگی به محدوده‎ای دارد که در روتر شما تعریف شده است.

اگر شما از یک شبکه داخلی بزرگ استفاده می‎کنید، نوع دیگری از این اعداد به نام subnet کمک می‎کند تا شما شبکه را به گروه‎های مختلف تقسیم بندی کنید. subnet mask که توسط اغلب شبکه های خانگی استفاده می‎شود ۲۵۵.۲۵۵.۲۵۵.۰ است.

حال چگونه شما این آدرس‌ها را پیدا می‎کنید؟ در ویندوز انجام آن راحت است اما نیاز به خط فرمان دارد. در نوار جستجوی منوی استارت عبارت cmd را تایپ کنید تا اپلیکیشن خط فرمان را پیدا کنید. در پنجره خط فرمان ipconfig را تایپ کنید.

اطلاعات به دست آمده از این فرمان بیشتر از صرفا یک آدرس ای‌پی است. شما subnet mask و Default Gateway را نیز به دست خواهید آورد. در بخش میانی اطلاعات استخراج شده نوع اتصال نیز مشخص شده است (Ethernet adapter Ethernet). اگر شما از وای‎فای استفاده می‎کنید این اطلاعات با نام Wireless LAN adapter Wi-Fi نمایش داده می‎شود.

برای به دست آوردن این اطلاعات در کامپیوتر مک به System Preferences بروید. Network را در این صفحه انتخاب کنید. در سمت چپ نوع اتصال را انتخاب کنید تا ای‌پی‎های مربوط به آن را پیدا کنید. شما باید روی تب TCP/IP کلیک کنید تا اطلاعات را مشاهده کنید. از طریق Terminal و تایپ فرمان ipconfig نیز می‎توانید مثل ویندوز این داده‎ها را به دست آورید.

اگر شما می‎خواهید آدرس ای‌پی دستگاه‌های دیگر متصل به شبکه را به دست آورید باید به صفحه تنظیمات روتر بروید. روش دسترسی به این صفحه به مدل روتر و نرم افزاری که استفاده می‎کند بستگی دارد. معمولا شما با تایپ آدرس ای‌پی گیت‎وی روتر در نوار آدرس مرورگر وب متصل به همان شبکه می‎توانید به آن دسترسی پیدا کنید.