مکان، مکان و مکان

در انتخاب یک دستگاه توسعه‌دهنده یا مش وای‌فای، حرف اول را اندازه یا مساحت خانه و مکان مورد نظر می‌زند. باید متراژ دقیق جایی که می‌خواهید وای‌فای را تقویت کنید، دانسته و برآورد کنید کدام نوع دستگاه می‌تواند مشکل را رفع کند. 
گاهی اوقات فقط یک اتاق از خانه شما نقطه کور وای‌فای است و سیگنال‌ها بر اثر دیوار یا عوامل محیطی دیگر ضعیف شده و به دست شما می‌رسند. در اینجا، منطقی نیست برای تقویت وای‌فای در یک اتاق از سیستم‌های مش وای‌فای استفاده کنید و روتر فعلی خود را دور بیاندازید. (شکل ۳)
در سناریوی بعدی، ممکن است شما در چندین اتاق وای‌فای ضعیف دریافت کنید، ولی جمعاً مساحت این اتاق‌ها روی هم زیر ۱۰۰ متر است. باز هم یک دستگاه اکستندر یا تقویت‌کننده خوب می‌تواند دسترسی به وای‌فای پرسرعت را فراهم کند. 
اما برخی اوقات باید طبقه دوم یا سوم یک ساختمان را به طور کامل زیر پوشش وای‌فای ببرید. در حالت دیگر، ساختمانی بالای ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر با چندین اتاق و سالن و مکان‌های تجمع افراد خانواده دارید. دستگاه‌های توسعه‌دهنده نمی‌توانند چنین فضاهایی را پوشش بدهند و باید به سراغ راهکارهای مش وای‌فای بروید.

شکل ۳ – روترهای مش وای‌فای برای ساختمان‌های با متراژ بالا یا چند طبقه مناسب هستند و در متراژهای کوچک نتیجه عکس می‌دهند.

نقطه‌ای در مقابل توده‌ای

اصولاً دستگاه‌های توسعه‌دهنده وای‌فای می‌توانند مشکل وای‌فای را به‌صورت نقطه‌ای یا مکانی رفع کنند. یک اتاق، یک سالن، یک دستگاه، یک راهرو، یک اتاق خاص در طبقه دوم خانه، حیاط یا آشپزخانه نیاز به تقویت سیگنال‌های رادیویی دارد و شما به خرید یک دستگاه توسعه‌دهنده و نصب در آن نقطه و محل مشکل را رفع می‌کنید. دستگاه‌های اکستندر می‌توانند فضا و محیط کوچکی در اطراف خود را پوشش‌دهی کنند و برای افزایش برد مؤثر وای‌فای ساخته نشده‌اند.
برعکس، سیستم مش ‌وای‌فای برای حل توده‌ای مشکل وای‌فای طراحی شده است و کاربردهای نقطه‌ای ندارد. شما می‌خواهید یک طبقه یا یک سالن بزرگ را زیر پوشش وای‌فای ببرید. در بخشی از خانه بزرگ ۵۰۰ متری خود وای‌فای دارید و در بخش دیگر به طور کامل هیچ سیگنالی دریافت نمی‌شود. در چندین جای خانه باید استریم ویدئو یا بازی آنلاین و ذخیره‌سازی اطلاعات روی شبکه داشته باشید و اینترنت پرسرعت تضمین شده نیاز است. بنابراین، یک روش انتخاب میان دو راهکار دستگاه‌های توسعه‌دهنده یا مش وای‌فای، بررسی این موضوع است که می‌خواهید یک نقطه خاص و کوچک را وای‌فای بهتر بدهید یا قرار است منطقه و توده‌ای زیر چتر وای‌فای برود.

نصب و مدیریت آسان

یکی از نکاتی که باید در این انتخاب بررسی شود، سادگی کار با این دستگاه‌ها است. و این که، مدیریت آن‌ها چگونه است، چند ده یا چند صد هزار تومان هزینه خواهید کرد؛ ولی اگر نتوانید دستگاه توسعه‌دهنده یا سیستم مش وای‌فای را راه‌اندازی و بعد به طور مؤثر استفاده کنید، هم وقت و پول خود را هدر داده‌اید و هم مشکل وای‌فای پابرجا خواهد بود.
به طور یقین، سیستم‌های مش وای‌فای برخلاف ظاهرشان، نصب و راه‌اندازی ساده‌تری دارند. این سیستم‌ها همراه با یک اپلیکیشن موبایل برای دو سکوی اندروید و iOS عرضه می‌شوند که کار را بسیار آسان می‌کند. کاربران این اپ‌ها را روی گوشی موبایل خود نصب کرده و از راه دور هر زمان که نیاز بود، تنظیمات و پیکربندی جدیدی اعمال می‌کنند. روی این اپ‌ها می‌توان وضعیت هر روتر یا اکسس‌پوینت در سیستم مش وای‌فای را مشاهده و ترافیک شبکه را بررسی و اولویت‌دهی کرد. دستگاه‌های متصل به شبکه وای‌فای و میزان مصرف پهنای ‌باند آن‌ها مشخص می‌شود و ابزارهایی در دسترس است که محدوده پوشش‌دهی وای‌فای و قدرت سیگنال‌ها را مشخص می‌کند. (شکل ۴)

شکل ۴ – سیستم‌های مش وای‌فای با استفاده از اپلیکیشن‌های موبایل به‌سادگی نصب و مدیریت می‌شوند. برای نمونه در عکس اپلیکیشن‌ روترهای مش وای‌فای Velop لینک‌سیس را مشاهده می‌کنید.

مزایای دستگاه‌های توسعه‌دهنده وای‌فای:

۱- برای خانه‌های کوچک و متوسط مناسب هستند.
۲- راهکاری گران‌قیمت در مقایسه با مش وای‌فای نیست.
۳- کاربران می‌توانند هنوز وای‌فای و روتر بی‌سیم موجود خود را حفظ و استفاده کنند.

معایب دستگاه‌های توسعه‌دهنده:

۱- به‌راحتی نصب و پیکربندی نمی‌شوند. به‌ویژه مدل‌های دوبانده و سه‌بانده دردسرهای خاص خود را دارند.
۲- ممکن است مشکل وای‌فای یک خانه را حل نکنند.

مزایای سیستم مش وای‌فای:

۱- برای خانه‌های با متراژ بالا بسیار مناسب هستند.
۲- نصب و پیکربندی آسان دارند.
۳- مدیریت وای‌فای آسان و مرکزی است.
۴- هر دستگاه می‌تواند یک روتر مستقل باشد یا به‌صورت یک توسعه‌دهنده وای‌فای عمل کند.

معایب سیستم مش وای‌فای:

۱- بسیار گران‌تر از دستگاه‌های توسعه‌دهنده وای‌فای هستند.
۲- نیاز به چندین روتر یا اکسس‌پوینت برای قرار دادن در مکان‌های مختلف خانه است.

معمولاً راه‌اندازی یک سیستم مش وای‌فای ۱۵ دقیقه یا کمتر زمان می‌برد. چون وای‌فای در سراسر خانه یکسان است، به هر بخشی از خانه بروید یا از کنار یک روتر به‌سوی روتر دیگری حرکت کنید، تأثیری در وای‌فای ندارد.
با سیستم مش وای‌فای می‌توان شبکه میهمان تعریف کرد، برخی دستگاه‌های مزاحم را بلوکه کرد تا به اینترنت دسترسی نداشته باشید، پهنای باند هر دستگاه متصل به وای‌فای را تعریف و مرزبندی کرد، برای کودکان و فرزندان ساعت‌های مشخصی برای استفاده از اینترنت تعریف کرد و از ابزارهای تست شبکه سود برد.
در آن سو، دستگاه‌های توسعه‌دهنده غالباً فاقد این امکانات و قابلیت‌ها هستند. نصب و راه‌اندازی آن‌ها به‌ویژه در مدل‌های قدرتمند دوبانده و سه‌بانده سخت‌تر است. چون باید یک دستگاه توسعه‌دهنده از یک برند را با دستگاه روتر بی‌سیم از برند دیگری جفت کنید. تنظیمات باید دستی انجام شوند و برخی اوقات تداخل سیگنال و فرکانس یا نشانی آی‌پی دارید که باعث هنگ کردن سیستم می‌شوند.

در مش وای‌فای کل سیستم شبکه‌تان را عوض می‌کنید، ولی در اکستندرها فقط یک دستگاه کوچک تقویت‌کننده به شبکه فعلی اضافه می‌کنید

خودتان باید بهترین و مؤثرترین مکان نصب دستگاه اکستندر را پیدا کنید و تصمیم بگیرید روی همان وای‌فای قبلی با همان نام شبکه (SSID) و باند رادیویی کار کنید یا یک شبکه وای‌فای با نام و باند رادیویی جدید بسازید. مجبور هستید رمز عبور جدید برای دستگاه توسعه‌دهنده تعریف کنید و هنگامی که تغییری در شبکه رخ داد، دوباره به‌صورت دستی تنظیمات را اصلاح کنید. بنابراین، از نقطه نظر نصب و مدیریت، سیستم‌های مش وای‌فای قابل مقایسه با اکستندرها نیستند.

هزینه

تفاوت قیمتی بسیار زیادی میان دستگاه‌های توسعه‌دهنده و مش وای‌فای است. شما یک دستگاه توسعه‌دهنده را می‌توانید به قیمت ۵۰۰ دلار (در ایران حدود ۱۵۰ هزار تومان) خریداری کنید، ولی سیستم‌های مش وای‌فای قیمت‌هایی ۳۰۰ تا ۴۰۰ دلار و حتی بیشتر دارند. اگر نیاز به تعداد زیادی نود در شبکه مش وای‌فای داشته باشید، هزینه‌های شما بالاتر از ۵۰۰ دلار خواهد رفت. 
این تفاوت قیمت هم تاحدودی طبیعی است. در مش وای‌فای کل سیستم شبکه‌تان را عوض می‌کنید، ولی در اکستندرها فقط یک دستگاه کوچک تقویت‌کننده به شبکه فعلی اضافه می‌کنید. 
فاکتور قیمت می‌تواند در این انتخاب تأثیرگذار باشد، ولی عامل اصلی انتخاب نباید باشد. اگر نیاز به یک سیستم مش وای‌فای دارید ولی به‌خاطر هزینه بالا یک دستگاه اکستندر خریداری کنید، تنها پول خود را دور ریختید چون مشکل وای‌فای خانه شما رفع نمی‌شود. پیشنهاد می‌کنیم ابتدا فارغ از موضوع هزینه، بررسی کنید کدام سیستم برای شما مناسب است و مشکل را حل می‌کند و بعد به سراغ خرید یک دستگاه اکستندر یا مش وای‌فای مطابق با بودجه‌تان بروید. این را هم باید اشاره کرد که در بازار، برخی اکستندرهای خوب قیمتی بیشتر از سیستم‌های مش وای‌فای دارند.

وقتی خیلی خوب، بد می‌شود!

یک نکته بسیار مهم است که باید همه کاربران مد نظر داشته باشند. در بسیاری از ارزیابی‌ها و تست‌هایی که روی دستگاه‌های مش وای‌فای صورت گرفته است، در محیط‌های بزرگ نتایج بسیار خوبی ثبت کردند. واقعاً وای‌فای تضمین شده و با سرعت و آنتن‌دهی یکسانی حکم‌فرما است. وقتی در خانه راه می‌روید، وای‌فای غیرپایدار نیست و وقتی طبقه بالا می‌روید یا در اتاق را می‌بندید، اینترنت از دست نمی‌رود. سیستم‌های مش وای‌فای هزینه بیشتری دارند، ولی یک راهکار کاملاً جدید برای آینده وای‌فای خانگی هستند. اما نکته مهم اینجا است که چنین سیستم‌هایی برای محیط‌های بزرگ طراحی شده‌اند و در محیط‌های کوچک کارایی بدی دارند یا برعکس عمل می‌کنند و شاهد تداخل امواج هستیم. وقتی دو روتر بی‌سیم مش وای‌فای را در یک خانه صد متری قرار می‌دهید، عملکرد همدیگر را از بین می‌برند. مواظب باشید صرفاً بهتر بودن سیستم مش وای‌فای دلیلی بر خرید آن برای هر خانه و مکانی نیست. 
یکی دیگر از مشکلات مش وای‌فای این است که برخلاف توسعه‌دهنده‌ها، باید دو تا سه روتر در مکان‌های مختلف خانه نصب کنید. برخی کاربران از نصب بیش از حد دستگاه‌های بی‌سیم در خانه و محل زندگی استقبال نمی‌کنند و اعتقاد دارند سلامتیشان به خطر می‌افتد. این مورد را هم باید در نظر بگیرید. راهکار اکستندرها این محدودیت را ندارد و فقط یک دستگاه کوچک در محلی که باید وای‌فای تقویت شود، نصب می‌کنید.

نکات مهم خرید یک توسعه‌دهنده وای‌فای

اگر تصمیم به خرید یک توسعه‌دهنده گرفتید، باز هم باید تحقیق کنید کدام نوع مناسب نیاز شما است. برخی از مدل‌ها فقط تک‌بانده هستند و روی فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز کار می‌کنند. برخی مدل‌ها دوبانده بوده و از فرکانس ۵ گیگاهرتز هم پشتیبانی می‌کنند. توسعه‌دهنده‌های جدید عرضه شده در سال ۲۰۱۷، ویژگی‌های پیشرفته‌ای مانند باند سوم Backhaul دارند که برای ارتباط پرسرعت میان یک روتر بی‌سیم و اکستندر است. 
همین‌طور، برخی توسعه‌دهنده‌ها مجهز به درگاه LAN، کلید WPS، آنتن‌های بی‌سیم و امکانات دیگری هستند. یک نکته مهم دیگر، تقسیم‌بندی اکستندرها به دیواری و رومیزی است. اکستندر دیواری به طور مستقیم به پریز برق داخل دیوار نصب می‌شود، ولی اکستندر رومیزی همانند یک روتر بی‌سیم روی میز کار و سطح صاف قرار می‌گیرد. 
طبیعی است اگر در خانه از روتر دوبانده استفاده می‌کنید و می‌خواهید هر دو باند رادیویی تقویت شوند، باید اکستندر دوبانده بخرید. اگر نیاز دارید دو دستگاه یا بیشتر با کابل به اکستندر متصل شوند، باید یک دستگاه توسعه‌دهنده رومیزی با چند درگاه LAN خریداری کنید. 
عامل سرعت هم در این خرید شما تأثیرگذار است. اکستندرهای تک‌بانده مبتنی بر استاندارد ۸۰۲.۱۱n و سرعت‌های ۱۵۰ و ۳۰۰ مگابیت هستند. مدل‌های دوبانده بیشتر در رده AC750 یا AC1200 قرار می‌گیرند. البته مدل‌های بسیار قدرتمندی با سرعت‌های ۲ گیگابیت به بالا هم در بازار است که در صورت نیاز می‌توانید خریداری کنید.

نکات مهم خرید یک سیستم مش وای‌فای

تقریباً همه شرکت‌های سازنده روتر بی‌سیم و حتی شرکت‌هایی مانند گوگل و سامسونگ، مدل‌های مش وای‌فای خود را عرضه کردند. برخی از شرکت‌ها چندین سکوی مش وای‌فای دارند. 
تنوع بازار بسیار زیاد است و فناوری‌ها و سرعت‌های مختلفی را شامل می‌شود. برخی سیستم‌ها از یک روتر بی‌سیم اصلی با سرعت بسیار بالا و چند اکسس‌پوینت یا توسعه‌دهنده سود می‌برند که ضعیف‌تر هستند. برخی راهکارهای دیگر، چند دستگاه یکسان با سرعت مشابه هستند که همدیگر را تقویت می‌کنند.
به طور کلی، می‌توان سیستم‌های مش وای‌فای را به دو دسته کلی خانگی یا SOHO و کسب ‌و کاری گسترده تقسیم کرد. مدل‌های خانگی ارزان‌تر هستند، فضای کمتری را پوشش می‌دهند (مثلاً ۳۰۰ متر مربع)، روتر اصلی و اکستندر ضعیف‌تری دارند و برای کاربری‌های خانگی و کسب ‌و کاری کوچک طراحی شده‌اند. به‌علاوه، این مدل‌ها ارزان‌تر هم هستند. برای نمونه، می‌توان به مش وای‌فای Eero نسل اول یا AmpliFi HD Home Wi-Fi System اشاره کرد. مدل‌های قوی‌تر از این‌ها برای فضاهای ۵۰۰ تا ۶۰۰ متری مناسب هستند. گوگل و سامسونگ سیستم‌های مش وای‌فای بسیار خوبی در این زمینه دارند و البته شرکت‌های ایسوس، نت‌گیر، لینک‌سیس، دی‌لینک، تی‌پی‌لینک وغیره نیز مدل‌هایی بسیار خوب در بازار دارند که به گواه تست‌ها، دیگر هیچ نقطه کوری باقی نمی‌ماند. 
برخی شرکت‌ها مانند Plume روش‌های جذاب‌تری برای تضمین وای‌فای در سیستم مش وای‌فای عرضه کردند. این شرکت نودهای اکسس‌پوینت کوچکی ساخته است که هریک همانند یک اکستندر تک‌بانده هستند. بنابراین، کاربران می‌توانند در هر اتاق یا بخشی از خانه یک عدد از آن‌ها را استفاده کنند و به این ترتیب چندین اکستندر در سراسر خانه پخش می‌شود. (شکل ۵)

شکل ۵ – نودهای تقویت‌کننده شرکت Plume که می‌توانند در هر نقطه یا اتاقی از ساختمان نصب شوند و یک شبکه مش سراسری تشکیل دهند.

سیستم‌های مش وای‌فای نیز همانند روترهای بی‌سیم، دوبانده و سه‌بانده هستند و از چندین آنتن بی‌سیم داخلی یا خارجی سود می‌برند. مجهز به فناوری‌های MU-MIMO یا Beamforming بوده و می‌توانند امکانات و ویژگی‌های مختلفی داشته باشند که باید در هنگام خرید مد نظر قرار داد.

حرف آخر

اگر دنبال تقویت وای‌فای در یک نقطه از خانه‌تان هستید، راهکار توسعه‌دهنده‌ها را استفاده کنید، ولی اگر به‌دنبال دسترسی به یک وای‌فای یکسان و تضمین شده در یک ظرفیت بزرگ هستید، سیستم‌های مش وای‌فای را بررسی کنید. البته پیش از همه این‌ها تلاش کنید بدون هزینه کردن کمی وای‌فای خانه‌تان را بهبود بدهید، شاید اصلاً به هیچ‌کدام نیازی نباشد!

منبع:ماهنامه شبکه